Dorstgevoel en vitaliteit

11 december 2015
11 december 2015 ReinAdmin

Omdat er hedendaags zoveel aandacht uitgaat richting complexe facetten zoals de ideale hoeveelheid proteïne- en koolhydraten inname, ketonendieet, de beste macronutriënten verhouding, prestatie bevorderende suppletie, is het niet verwonderlijk dat iets natuurlijk en vanzelfsprekend zoals water onderbelicht blijft. De noodzaak om genoeg water te drinken en jezelf gehydrateerd te houden kan niet genoeg benadrukt worden.

Water is leven! Het is zo essentieel dat op aarde geen cellulair organisme is die zonder water kan leven. Water is de bouwsteen van alle cellen en bevindt zich in de eiwitstructuren. Verder is het een belangrijke factor voor de temperatuurregulatie. Vrijwel alle stofwisselingsprocessen vinden plaats in een waterig milieu. Water dient als smeermiddel bij de samentrekking van de spieren, bijvoorbeeld de peristaltische bewegingen van de maag bij de spijsvertering…enfin het punt is gemaakt. Iedereen weet dat het drinken van water van essentieel belang is, echter tussen intentie en de daadwerkelijke uitvoering kan een verschil van dag en nacht zijn.

Al het water in je lichaam tezamen wordt ook wel de vochthuishouding genoemd. Binnen de bioregulatie is er een belangrijke rol weggelegd voor de natrium-kalium pomp. Dit is van levensbelang om de intra- en extracellulaire vochthuishouding op peil te houden (osmose). Het lichaam scheidt water uit via de nieren (urine), de ontlasting, de huid (verdamping en zweet) en de longen (uitgeademde lucht) en incidenteel als we ziek zijn, bij koorts, braken en diarree. Bij zware inspanning of bij hogere temperaturen kan de uitscheiding door zweten oplopen tot zelfs een halve liter of meer per uur.

Bij het niet tijdig hydrateren zal het lichaam vocht uit de cellen onttrekken om het bloedpeil op niveau te houden. De uitdroging van cellen wordt primaire dehydratie genoemd en gaat gepaard met lusteloosheid, gebrek aan eetlust, hoofdpijn, droge tong, geringe urineproductie en de urine is sterk geconcentreerd. Secundaire hydratatie kan plaatsvinden ten gevolge van abnormaal verlies van water en elektrolyten. Meestal ontstaat dit acuut door braken, diarree, koorts, extreme sportprestaties, ernstige brandwonden, groot bloedverlies en waterintoxicatie. De vochthuishouding kan dan gestabiliseerd worden middels suikerrijke drankjes (vruchtensap, thee met suiker, sportdrank). De glucose bevordert de resorptie van water en elektrolyten.

Recentelijk is er onderzocht wat voor invloed (de)hydratie heeft op het prestatievermogen (Berkulo MA 2015). In het onderzoek werden 20 wielrenners geschaard in 3 condities, gekoppeld aan een 40 km tijdrit bij 35 graden Celsius. Conditie 1 was gehydrateerd, niet drinken tijdens de rit. Conditie 2 en 3 ondergehydrateerd met niet/ wel (bij)drinken tijdens de rit. Het dorstgevoel was in conditie 2 groter dan in 1 en 3. Het lichaamsgewicht daalde het minst bij conditie 3 t.o.v. 1 en 2. Het belangrijkste was dat er geen verschil te vinden tussen de drie condities in power output, hartslag, lichaamstemperatuur, RPE of temperatuurcomfort. Dit impliceert dat de (de)hydratatiestatus niet zoveel zegt over de prestaties.

Een korte uitstap naar prestatievermogen, nu terug naar de basis. Zoals de uitscheiding vooral geregeld wordt door de hoeveelheid water in de urine, zo wordt de inname vooral geregeld door het dorstgevoel. De inname gaat ook door vast voedsel. Zo bestaan groente en fruit voor ongeveer 80% uit water. Iemand krijgt dorst als circa 2% van het lichaamsgewicht aan water aan het weefsel is onttrokken (circa 1.5L). Zijn er richtlijnen of is er een ‘gouden regel’ om aan de vochtbehoefte te voldoen? Eigenlijk niet! Er spelen zoveel factoren mee die niet te vangen zijn in een gefixeerde hoeveelheid glazen per dag of het aanvullen van het vochtverschil voor- en na de inspanning. Zaak is terug te keren en bewust te leren luisteren naar de prikkels afgevuurd vanuit de soma. De basis is zorgen voor jezelf en bewustwording van alle interne processen oftewel interocepsis. Lichaamssignalen willen gehoord worden en zijn er altijd, of je ervoor openstelt of niet. Als alle aandacht opgeslokt wordt door de psyche, is het bijna onmogelijk deze intuïtieve, instinctieve signalen in het bewustzijn toe te laten. Pas als de signalen voor langere tijd niet gehoord worden of weggedrukt hebt, worden de waarschuwingstekens sterker. Zodanig dat zelfs je hoofd er niet meer omheen kan. Het lichaam is heel goed in staat om zelf aan te geven hoeveel vocht het nodig heeft middels het kunstgevoel. Het is de kunst om te leren luisteren naar de stem van het lichaam!

Bron:

Chivo kennisinstituut vitaliteit

Berkulo MA (2015), Bol S, Levels K, Lamberts RP, Daanen HA, Noakes TD. Ad-libitum drinking and performance during a 40-km cycling time trial in the heat. Eur J Sport Sci. 2015 Feb 12:1-8

St Clair Gibson A, Lambert EV, Rauch LH, e.a. The role of information processing between the brain and peripheral physiological systems in pacing and perception of effort. Sports Med. 2006;36(8):705-22. Review.

Wij verwelkomen je om contact op te nemen voor nadere informatie over onze diensten. Een try-out voor een CrossFitness workout is vrijblijvend.